Kim był św. Jan Ewangelista?
Apostoł, rybak i „syn gromu”
Św. Jan Ewangelista, jedno z dwunastu wybranych przez Jezusa Chrystusa apostołów, swoje życie rozpoczął jako skromny rybak z Galilei. Syn Zebedeusza i Salome, a także brat Jakuba Starszego, należał do grona bliskich towarzyszy Chrystusa, którzy byli świadkami najważniejszych wydarzeń Jego ziemskiej posługi. Wraz z bratem otrzymał od Jezusa przydomek „syn gromu” (Boanerges), co mogło symbolizować ich porywczy temperament, ale także potencjał do głoszenia Ewangelii z mocą. Jego droga od nadbrzeża Jeziora Galilejskiego do bycia jednym z filarów Kościoła jest świadectwem przemieniającej mocy wiary.
Uczeń Jana Chrzciciela i bliski towarzysz Jezusa
Zanim Jan Ewangelista odpowiedział na wezwanie Jezusa, był uczniem Jana Chrzciciela. To właśnie od niego usłyszał o Mesjaszu i jako jeden z pierwszych poszedł za Chrystusem. Jego bliska relacja z Jezusem pozwoliła mu stać się świadkiem kluczowych momentów, takich jak Przemienienie na Górze Tabor. Należał do ścisłego grona apostołów, obok Piotra i Jakuba, którzy byli dopuszczani do najbardziej intymnych chwil z Jezusem, co podkreślało ich wyjątkową więź i znaczenie dla późniejszego rozwoju Kościoła.
Ten, którego Jezus miłował
Szczególna więź łączyła św. Jana Ewangelistę z Jezusem Chrystusem, który darzył go głęboką miłością. Jest on często określany jako „umiłowany uczeń”. Ta wyjątkowa relacja znalazła swój wyraz w chwili śmierci Jezusa na krzyżu, kiedy Chrystus powierzył Janowi opiekę nad swoją Matką, Maryją. Ten gest symbolizuje nie tylko osobistą bliskość, ale także ustanawia Jana jako duchowego syna i opiekuna Maryi dla całego Kościoła. Jest to piękny przykład miłości i odpowiedzialności, który przetrwał wieki.
Świadectwo i dzieła św. Jana Ewangelisty
Autorstwo pism Janowych: Ewangelia, Listy i Apokalipsa
Tradycja chrześcijańska przypisuje św. Janowi Ewangiście autorstwo czterech ksiąg Nowego Testamentu: Ewangelii według św. Jana, trzech Listów (1. List św. Jana, 2. List św. Jana, 3. List św. Jana) oraz Apokalipsy. Jego pisma charakteryzują się głęboką teologią, podkreślającą boskość Jezusa Chrystusa, znaczenie miłości i prawdy. Ewangelia Janowa wyróżnia się na tle pozostałych synoptycznych tekstów, koncentrując się na duchowym wymiarze nauczania Jezusa i Jego boskiej tożsamości.
W Efezie i na Patmos: życiowe drogi apostoła
Po zmartwychwstaniu Chrystusa, św. Jan Ewangelista przebywał w Jerozolimie, a następnie podróżował do Samarii i osiadł w Efezie. To właśnie tam aktywnie działał, głosząc Ewangelię i umacniając wiernych. Jego życie zostało naznaczone prześladowaniami – za panowania cesarza Domicjana został zesłany na wyspę Patmos. Tam, w odosobnieniu, otrzymał wizje, które spisał w Apokalipsie. Po powrocie z wygnania do Efezu, spędził tam resztę swoich dni, zmarł śmiercią naturalną w podeszłym wieku, jako jedyny z apostołów, który uniknął męczeńskiej śmierci.
Ikonia i symbole: jak przedstawiany jest święty?
W ikonografii św. Jan Ewangelista jest zazwyczaj przedstawiany jako starszy apostoł o surowym obliczu, lub jako młody mężczyzna. Jego atrybuty są bogate i symboliczne. Najczęściej towarzyszy mu orzeł, symbolizujący głębię jego teologicznych wizji i wzniosłość jego Ewangelii. Innym ważnym atrybutem jest kielich z zatrutym winem i wężem, nawiązujący do legendy o próbie otrucia go przez pogańskich kapłanów. Często ukazywany jest również z księgą lub piszącym, co podkreśla jego rolę jako ewangelisty i teologa.
Dziedzictwo i kult św. Jana
Św. Jan Ewangelista jako patron i filar Kościoła
Św. Jan Ewangelista jest niezmiernie ważną postacią dla całego Kościoła chrześcijańskiego. Jego pisma stanowią fundamentalny element Pisma Świętego, a jego świadectwo o Jezusie Chrystusie jest niezastąpione. Jest on uznawany za jednego z filarów wczesnego Kościoła, którego nauczanie i życie nadal inspirują wiernych. Jego powiązanie z Matką Bożą czyni go również szczególnym orędownikiem dla Kościoła.
Kult, obchody i relikwie
Liturgiczne święto św. Jana Ewangelisty obchodzone jest 27 grudnia. W tym dniu wierni wspominają jego życie i nauczanie. Jest on patronem wielu grup zawodowych, w tym aptekarzy, pisarzy, introligatorów, teologów, a także Albanii i Azji Mniejszej. Wiele kościołów i katedr na całym świecie nosi jego imię, a najwspanialszą świątynią poświęconą mu jest bazylika na Lateranie w Rzymie. Choć nie ma pewności co do dokładnego miejsca jego pochówku, jego relikwie są czczone w różnych miejscach.
Dyskurs wokół autorstwa i apokryfy
Chociaż tradycja przypisuje św. Janowi Ewangiście autorstwo Ewangelii, Listów i Apokalipsy, współczesne badania biblijne czasami podnoszą kwestie związane z autentycznością tego autorstwa, sugerując możliwość istnienia różnych autorów lub redaktorów. Warto również wspomnieć o istnieniu apokryfów, takich jak „Dzieje Jana”, które, choć niekanoniczne, zawierają ciekawe legendy i tradycje związane z postacią umiłowanego ucznia Jezusa, dodając barwności do jego bogatego dziedzictwa.
Dodaj komentarz